Monumenten
Duindorp Schoorl staat bekend om de natuur. Maar deze unieke natuurlijke omgeving werkt ook door in de rest van Schoorl. Door het natuurlijke karakter zijn verschillende monumenten ontstaan, zoals molens in het polderlandschap en raadhuizen in de dorpskernen. In deze blog geven wij wat meer informatie over alle monumenten in Schoorl.
Raadhuisje Groet en 'Witte huisjes'
Het raadhuisje van Groet geldt als het kleinste van Nederland en meet slechts 6,78 x 4,59 meter. Het bevat een raadzaal, een kleine vestibule en een vroeger cachot (gevangenis). Als officieel bouwjaar geldt 1639, maar wellicht is het een paar decennia ouder. Aan de achterzijde werden later twee armenhuisjes gebouwd, die nu de Witte Huisjes worden genoemd en verbonden zijn met het raadhuisje.
Tegenwoordig is de Cultuur-Historische Vereniging Scoronlo gevestigd in dit raadhuisje.
Protestantse kerk Schoorl
In 1094 had Schoorl al een eigen parochiekerk, waarvan geen resten zijn overgebleven. De later gebouwde stenen kerk werd tijdens de Opstand zwaar beschadigd; alleen de romaanse toren bleef gespaard. Deze stortte in 1779 in, waarna het gebouw zijn huidige uiterlijk verkreeg: een eenvoudig zaalkerkje met als bekroning een houten torentje met achtzijdige spits. De protestantse kerk staat bekend om zijn prachtige akoestiek en om het kleine monumentale orgel uit 1716.
Molen Kijkduin
De in de volksmond "Kijkduin" genaamde molen is een in 1772 als korenmolen gebouwde ronde stenen grondzeiler bovenkruier. Al voor 1575 stond op deze plaats een windkorenmolen, die op 27 mei van dat jaar door terugtrekkende Spaanse soldaten in brand werd gestoken. Pas na 20 jaar werd er een nieuwe molen, een standaardmolen, gebouwd die in 1771 werd afgebroken en vervangen door de huidige molen. Aanvankelijk werd de korenmolen in Schoorl verhuurd en was hij voor 5/6 eigendom van Schoorl en voor 1/6 deel van Groet. De molen werd in 1868 verkocht aan Dirk Duin; deze oefende het molenaarsvak uit tot 1934. In 1935 werd de gemeente eigenaar. Tijdens de Tweede wereldoorlog heeft de molen nog goede diensten bewezen, waarbij op windkracht tarwe tot meel werd gemalen. Na de oorlog is de molen slechts als opslag gebruikt. In 1975, 1978 en in 1980 werd het nodige onderhoud gepleegd, zodat er weer graan kon worden gemalen.
Protestantse kerk Groet
Het ‘witte kerkje’ van Groet, op een kleine verhoging vlak aan de voet van de duinen, is een van de meest schilderachtige plekjes van de gehele gemeente. Het werd gebouwd aan het eind van de 16de eeuw als vervanger van de eerste parochiekerk uit het begin van de 15de eeuw. Het interieur telt enkele bijzondere grafzerken en een klein orgel. De houten toren heeft een spits, gedekt met leisteen.
Raadhuisje van Schoorl
Naast de kerk staat het raadhuisje van Schoorl, dat in 1601 werd gebouwd en aanvankelijk pal aan de weg was gelegen. In 1931 werd het in verband met de verbreding van de Duinweg steen voor steen afgebroken en weer opgebouwd op de huidige plaats, waarbij ook het interieur zorgvuldig in de oude staat is gehouden. Momenteel is het door de Stichting Verwondering 1601 in gebruik en ingericht als ‘Wunderkammer’, een rariteitenkabinet in de 16e en 17e-eeuwse trant. Vóór het gebouwtje staat een beeld van de schilder Jan van Scorel, die hier in de toenmalige pastorie is geboren. Een verbeelding van zijn schilderij ‘De Jeruzalemvaarders’ staat voor de ingang van de kerk.